See you down the road!

Het is juli en corona lijkt even niet te bestaan. Tenminste als je je, zoals ik afzijdig houdt van de mainstream media en je niet bezig houdt met de cijfers, de voorspellingen en de mutaties van Het Virus. Mij geeft dat heel veel rust. En eindelijk weer gelegenheid om naar de film te gaan. Het was heerlijk om de grote zaal van De Lieve Vrouw weer te betreden met als extraatje een zeker te weten dat er niemand naast je komt zitten. Het dimmende licht, het grote scherm waarop een aantrekkelijke trailer van de film die verwacht wordt en dan waar ik voor gekomen ben: Nomadland.

Ik hou van Amerika en het vooruitzicht om daar doorheen te reizen met Frenn, zonder in een vliegtuig te moeten stappen, trok me aan. Maar ook het verhaal van een vrouw die alles verliest en besluit om van de ene tijdelijke rotbaan naar de andere te reizen en te wonen in haar kleine omgebouwde busje, van, die ze Vanguard noemt. Je volgt haar op haar eenzame tocht, maar ze weet wat ze doet en als ze anderen tegenkomt, die in dezelfde situatie verkeren, sluit ze zich, aarzelend bij hen aan. Ze geven elkaar raad en advies, ruilen dingen die ze nodig en over hebben. Ontmoetingen rond het kampvuur, verhalen delen over het leven. De contacten tussen lotgenoten, in de film ontdaan van alle valse romantiek, rauw en tegelijkertijd zo warm menselijk raken door het glasheldere beeld over de gevolgen van jarenlange uitbuiting. Bob, een man die zijn fellow-nomads een hart onder de riem steekt en daadwerkelijke hulp biedt om deze manier van leven te overleven, noemt het ‘de slavernij van de dollar’; je werkt je je hele leven kapot en als er iets misgaat, dan is er weinig voor nodig om een outlaw te worden. Fren slaat zich er doorheen en is in staat ook de schoonheid in dat bestaan te ontdekken.

Gaandeweg de film dacht ik aan hoe ook hier, in Nederland, de economie alleen maar over geld gaat, hoe het welbevinden van mensen en alle leven ondergeschikt gemaakt zijn aan materieel welzijn en hoe de laatste anderhalf jaar ook onze bewegingsvrijheid en menselijke nabijheid wordt ingeperkt door strakke regelgeving. Hoe die maatregelen mensen uit elkaar drijft en zelfs tegen elkaar opzet ; ik realiseer me dat ook ik in de toekomst kans maak om als outlaw – letterlijk buiten de wet staand – beschouwd te worden. Want als je geen prik wil en niet via een test wil bewijzen dat je gezond bent, dan mag je het Concertgebouw al niet meer in. Het kaartje dat ik gekocht had voor een concert van His Majesty, een coverband van CSN&Y, blijkt alleen toegang te verschaffen als ik me aan de regels onderwerp; die zijn onaangekondigd aangescherpt sinds de aankoop van het kaartje een maand geleden. Dus ga ik niet.

Volgens mij is dit slechts het begin. Want hoewel corona nog bestaat, is het vooral de uitleg door onze machthebbers en deskundigen over het gevaar ervan. Die interpretatie legitimeert dat er straks veel meer niet mag; reizen en cultuur zijn al een no-go-zone. Maar ik sluit niet uit dat ook mijn AOW zijn onvoorwaardelijkheid verliest als ik me niet voeg naar de eisen; dan kan ik mijn huur niet meer betalen en misschien zie ik me dan net als Frenn genoodzaakt te gaan zwerven.

Toen de film afgelopen was, ben ik nog een hele tijd blijven zitten. Navoelen noem ik dat. En wat ik voelde was geluk. Zoals Frances McDormand, producente én hoofdrolspeelster, die rol vertolkte, de prachtige beelden en de diep menselijke verbondenheid die de film toont. Het lef om zo’n scherp tijdsbeeld neer te zetten. In de aftiteling zag ik dat de namen van de actrices en acteurs ook hun echte namen waren; dat klopte, dat had ik gezien, echtheid.

Toen ik door de warme avond naar huis liep voelde ik ook diepe dankbaarheid. Voor het heerlijke huis waar ik woon, de liefdevolle nabijheid van familie, vriendinnen en vrienden en mijn eigen, vertrouwde bed waar ik elke avond in kan kruipen. Die zekerheden, wat een rijkdom! Maar mocht het zover komen dat die zekerheden weg vallen, dan kan ik me deze film herinneren en me laten inspireren om er samen doorheen te komen. Want dat kan, dat weet ik, daar ben ik zeker van. Zoals Bob zegt: see you down the road!

https://www.dailymotion.com/video/x7yncmp

Ineke Verdoner